Sustainability Community Indicators – Sufficiency for Sustainability (SCI-S4S)

SCI-S4S เป็นมิติของชุดตัวชี้วัดที่สะท้อนกระบวนการพัฒนาของชุมชน โดยมีมิติย่อยการพัฒนาที่ให้ความสำคัญทั้งในระดับปัจเจก ครอบครัว ชุมชน หมู่บ้าน ตัวชี้วัดภายในชุดตัวชี้วัดจึงมีความหลากหลายและมากกว่าตัวชี้วัดการพัฒนาทั่วไปในมิติของเศรษฐกิจ หากแต่รวมถึงสังคม วัฒนธรรม ความเป็นอยู่และสิ่งแวดล้อมซึ่งล้วนแล้วแต่ส่งผลต่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน โดยประกอบด้วย 14 ตัวชี้วัดย่อย

1. ความพอประมาณ (moderation) ความพอดีที่ไม่มากหรือน้อยจนเกินไป มีความเหมาะสมต่อสภาพแวดล้อม ทั้งเศรษฐกิจ สังคม
2. ความเพียร (perseverance) ความตั้งใจพยายามทำการใดให้สำเร็จลุล่วงของบุคคลหรือกลุ่มบุคคล โดยไม่มีความย่อท้อต่ออุปสรรคที่เกิดขึ้น มุ่งหวังให้บรรลุเป้าหมายในท้ายที่สุด 
3. รอบคอบ ระมัดระวัง (prudence) การตัดสินใจกระทำการใดอย่างมีหลักการในการตัดสินใจ คำนึงถึงผลการกระทำของตนเอง
4. ความซื่อสัตย์ (honesty) เป็นพื้นฐานการพัฒนาที่สำคัญของการอยู่อาศัยร่วมกัน  ความซื่อสัตย์มีจุดเริ่มต้นจากตนเองสู่สังคมรอบข้าง ความซื่อสัตย์จึงมีความหมายในลักษณะของศีลธรรม เช่น การประพฤติตนอย่างซื่อตรง การงดเว้นการลักเล็กขโมยน้อย
5. ความมีเหตุผล (reasonableness) ใช้หลักการของความรู้วิชาการ กฎหมาย ศีลธรรม จริยธรรมรวมไปถึงวัฒนธรรมท้องถิ่นในการตัดสินใจ ไม่เกิดจากอารมณ์ ความรู้สึกชั่วขณะ
6. ความรอบรู้ (knowledge, learning, information)ใช้ประกอบในมิติความรอบคอบ ระมัดระวังและความมีเหตุผล เพราะการตัดสินใจต้องอาศัยองค์ความรู้เป็นพื้นฐานสำคัญ นอกจากนี้ยังรวมไปถึงกระบวนการศึกษาหาความรู้ซึ่งเป็นอีกส่วนสำคัญในการพัฒนาของปัจเจกอีกด้วย
7. พึ่งตนเอง (self-reliance) แก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นเฉพาะหน้าของตนเองได้ โดยไม่ต้องอาศัยความช่วยเหลือจากผู้อื่น รวมสามารถอาศัยตามสภาพแวดล้อมที่ตนเองอยู่ได้อย่างเหมาะสม
8. การมีภูมิคุ้มกัน (resilience) การให้ความสำคัญกับการรับมือความเสี่ยง การเตรียมพร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงทั้งทางด้านเศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดล้อม เพื่อให้สามารถปรับตัวและจัดการกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นได้อย่างทันท่วงที
9. แบ่งปัน ช่วยเหลือ (sharing/helping) การมีเมตตา เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่แก่สังคมโดยรอบตัวเรา ทั้งในรูปของตัวเงินหรือไม่ใช่ตัวเงินได้เช่นเดียวกัน เช่น การช่วยเหลือซึ่งกันและกันภายในชุมชน สังคมที่ปัจเจกอาศัยอยู่
10. การมีจิตสาธารณะ (public mind) ลักษณะทางจิตใจของปัจเจกในการปรารถณาที่จะให้ความช่วยเหลือ แก้ปัญหา อุทิศตนเองเพื่อประโยชน์ส่วนรวมถึงจิตสำนึกต่อการรักษาผลประโยชน์ของสาธารณะ
11. ความสามัคคี (social coherence) ความพร้อมเพรียง ความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันของทุกคนภายในชุมชน เช่น การไม่แบ่งพรรคพวกในชุมชน ความรู้สึกเชื่อใจของคนในชุมชน 
12. ความเป็นผู้นำ (leadership) การพัฒนาที่มีชุมชนเป็นพื้นฐาน ความเป็นผู้นำของปัจเจกภายในชุมชนจึงเป็นมิติสำคัญที่ต้องคำนึงถึง การริเริ่ม การดำเนินงาน การควบคุมดูแลและการตรวจสอบโครงการภายในชุมชน โดยบุคคลหรือกลุ่มบุคคลภายในชุมชน เพื่อรักษาไว้ซึ่งผลประโยชน์ของส่วนรวม
13. ระเบิดจากภายใน (explosion from within) เป็นแนวคิดการพัฒนาที่ให้ความสำคัญกับจุดเล็กภายในสังคมเป็นลำดับแรก การพัฒนาที่เกิดขึ้นจึงมีจุดเริ่มต้นที่ปักเจกหรือครอบครัวเพื่อให้มีความพร้อมที่จะได้รับการพัฒนา ดังนั้นการระเบิดจากภายในจึงไม่ใช่การนำความเจริญจากภายในนอกเข้าสู่ชุมชนโดยที่ชุมชนยังไม่มีโอกาสเตรียมตัวได้ทันกับกระแสการเปลี่ยนแปลงและอาจนำไปสู่ความไม่ยั่งยืนของการพัฒนาได้
14. รักษาสิ่งแวดล้อม (environmental protection) เป็นหนึ่งในแนวคิดสำคัญที่ควรสอดแทรกในทุกกระบวนการพัฒนา ดังนั้นมิติหรือกิจกรรมที่สะท้อนเรื่องของการพัฒนาตามศาสตร์พระราชาจึงมีหลากหลายตามแต่บริบทหรือโอกาสของการดำเนินชีวิตประจำวัน อาทิ การลดใช้โฟม การลดใช้ถุงพลาสติก เป็นต้น
15. นวัตกรรมในชุมชน (community innovation) ผลผลิตที่เกิดขึ้นใหม่จากการใช้องค์ความรู้ที่มีอยู่เดิมในชุมชนและความคิดสร้างสรรค์ของปัจเจกในการพัฒนาสิ่งใหม่ให้เกิดขึ้น การเกิดนวัตกรรมใหม่ขึ้นภายในชุมชนต้องอาศัยทั้งภูมิปัญญาท้องถิ่น ประสบการณ์และพลังทางความคิดเพื่อให้นวัตกรรมเกิดขึ้น (เฉพาะพื้นที่นอกเขตเทศบาล) 

Sustainability Community Indicators – Outcome (SCI-OC)

SCI-OC เป็นชุดตัวชี้วัดที่แสดงผลการพัฒนาตามแนวทาง S4S ซึ่งผลการพัฒนาที่เกิดขึ้นจะไม่ครอบคลุมเพียงมิติเศรษฐกิจ แต่ยังให้ความสำคัญถึงสังคม วัฒนธรรมภาย ทั้งนี้การแสดงผลการพัฒนาในระดับที่เล็กที่สุดคือในระดับชุมชน โดยประกอบด้วย 11 ตัวชี้วัดย่อย

1. ความสุข ความพอใจ (happiness) ความสุขเป็นสภาวะทางจิตใจอันเป็นผลจากความพอประมาณและความพึงพอใจต่อสิ่งที่มี สิ่งที่ได้รับ และสิ่งที่เป็น ซึ่งแต่ละคนอาจมีความสุข ความพอใจในระดับที่แตกต่างกันแม้จะอยู่ภายใต้สภาพแวดล้อมเดียวกัน การพิจารณาความสุข ความพอใจจึงเป็นเรื่องในระดับปัจเจกเป็นสำคัญ ปัจจุบันแนวคิดเรื่องการวัดความสุข กำลังได้รับความสนใจจากหลายหน่วยงาน เนื่องจากเป็นผลการพัฒนาที่เกี่ยวข้องกับปัจเจกอย่างชัดเจนและเปรียบเสมือนภาพรวมของการพัฒนาในทุกมิติที่เกิดขึ้น อย่างไรก็ตามการวัดความสุข ความพอใจยังคงเป็นเรื่องท้าทายในกาประเมินผลในปัจจุบัน

2. การหลุดพ้นความยากจน (escape poverty) ความยากจนเป็นจุดเริ่มต้นของหลายปัญหาในสังคม โดยมีสาเหตุจากการขาดความสามารถในการเข้าถึงทรัพยากรที่จำเป็นต่อการพัฒนาตนเองและสังคมโดยรอบ เช่น การขาดสารอาหารที่เหมาะสมต่อการใช้ชีวิตประจำวันหรือการเข้าถึงทรัพยากรทางการศึกษา ซึ่งล้วนแต่ส่งผลต่อการพัฒนาของปัจเจก

3. สุขภาพ (health) การมีสุขภาพที่ดีเป็นผลการพัฒนาที่สอดคล้องกับผลของการพัฒนาที่ยั่งยืนซึ่งเป็นประเด็นเพิ่มเติมนอกจากเรื่องของเศรษฐกิจและความเป็นอยู่ โดยความครอบคลุมของตัวชี้วัดจะให้ความสำคัญกับบาทรวมของสุขภาพ การเข้าถึงการรักษาพยาบาลและการพักผ่อนที่เพียงพอ

4. โอกาสทางการศึกษา (education) โอกาสทางการศึกษาเป็นผลการพัฒนาที่สำคัญที่แสดงถึง ความครอบคุมของระบบการศึกษาในตั้งแต่แรกเริ่ม ในการเข้าถึงศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก การมีโอกาสเข้าเรียนในระดับมัธยมต้น และครอบคลุมไปถึงการจบการศึกษาในระดับสูง โดยโอกาสทางการศึกษายังเป็นส่วนหนึ่งของเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนอีกด้วย

5. การมีงานทำ (employment)การจ้างงานเป็นส่วนหนึ่งของระบบเศรษฐกิจที่สำคัญ ซึ่งระบบตัวชี้วัดการพัฒนาที่ยั่งยืนในระดับชุมชนให้ความสำคัญกับการมีงานทำของปัจเจกภายในชุมชนและลักษณะของงานที่มีความมั่นคง ผลของการพัฒนาในมิติย่อยนี้มีความสัมพันธ์กับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนอีกด้วย

6. สามารถใช้จ่ายได้เพียงพอ (sufficient expenditure) ข้อมูลรายจ่ายที่ในด้านการการอุปโภคและบริโภค เป็นข้อมูลที่สะท้อนถึงการหลุดพ้นความยากจนและความเปราะบางของปัจเจกในการกลับมาสู่ภาวะความยากจนอีกครั้ง มิติของผลการพัฒนาสามารถสะท้อนจากรายจ่ายที่สูงกว่าเส้นความยากจน (ด้านรายจ่าย)

7. มีรายได้เพียงพอ (sufficient income) การมีรายได้ที่เพียงพอต่อการอุปโภคและบริโภค เป็นผลของกระบวนการพัฒนาที่สำคัญที่สะท้อนถึงการหลุดพ้นความยากจนและความเปราะบางของปัจเจกในการกลับมาสู่ภาวะความยากจนอีกครั้ง มิติของผลการพัฒนาสามารถสะท้อนจากรายได้ที่สูงกว่าเส้นความยากจน

8. สภาพความเป็นอยู่ (living condition)สภาพความเป็นอยู่ หมายถึง สภาพสถานที่อยู่อาศัยของปัจเจกภายในชุมชนที่เหมาะสมต่อการอยู่อาศัยของตนเองและครอบครัว ได้แก่ ความเป็นเจ้าของที่อยู่อาศัย ความกว้างขวางและเพียงพอต่อจำนวนสมาชิก ความสามารถในการกันแดดและกันฝน รวมถึงระบบสาธารณูปโภคขั้นพื้นฐาน ซึ่งประกอบด้วย ระบบไฟฟ้า น้ำประปา น้ำดื่มและระบบสุขาภิบาลในครัวเรือน

9. ทรัพย์สิน (asset) ทรัพย์สินเป็นผลของการพัฒนาที่เป็นรูปธรรม สามารถวัดได้โดยง่ายผ่านจำนวนทรัพย์สินที่เพียงพอ เช่น จำนวนที่ดินเพื่อการอยู่อาศัยหรือการเกษตร อุปกรณ์อำนวยความสะดวกในการประกอบอาชีพหรือการดำเนินชีวิตประจำวัน เป็นต้น

10. ทุนทางสิ่งแวดล้อม (environmental capital) ทุนทางสิ่งแวดล้อมเป็นผลการพัฒนาตามแนวทาง S4S เนื่องจากเป็นการพัฒนาที่อยู่บนฐานของความพอประมาณ หลักวิชาความรู้และความรอบคอบ ทำให้ชุมชนสามารถคาดการได้ถึงผลเสียของการพัฒนาที่ไม่คำนึงถึงสิ่งแวดล้อมและเรียนรู้ที่จะป้องกันปัญหาของสิ่งแวดล้อมที่อาจเกิดจากการพัฒนาได้

11. ความเท่าเทียม (equality) ความเท่าเทียมเป็นมิติย่อยของผลการพัฒนา ที่แสดงถึงการพัฒนาในระดับปัจเจกที่เกิดความเท่าเทียมกันทางเศรษฐกิจอันเกิดจากความสามัคคีภายในชุมชนที่เกิดขึ้น ทั้งนี้มิติย่อยที่เกี่ยวกับความเท่าเทียมยังคงครอบคลุมถึงความรู้สึกของคนภายในชุมชนที่มีต่อช่องว่างระหว่างคนรวยและคนจนภายในสังคม

12. ทุนทางสังคม (social capital) การรวมกลุ่ม การสร้างความสามัคคีของชุมชนในกระบวนการพัฒนาตามแนวทาง S4S จะส่งผลต่อการเพิ่มมากขึ้นของทุนทางสังคม โดยตัวชี้วัดที่เห็นได้อย่างชัดเจนคือ การเป็นสมาชิกกลุ่มต่างๆ ภายในพื้นที่ทำการศึกษา