รายงานฉบับนี้จัดทำโดยสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (TDRI) ภายใต้การสนับสนุนจากองค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) ผ่านโครงการ SCALA ซึ่งได้รับทุนจากกระทรวงสิ่งแวดล้อม ประเทศเยอรมนี (BMUV) และดำเนินงานร่วมกับโครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติ (UNDP) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินระบบการผลิตในห่วงโซ่มูลค่าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์และปศุสัตว์ในประเทศไทยในระดับระบบ (systems-level) เพื่อหาโอกาสในการประยุกต์ใช้แนวทางเกษตรเท่าทันภูมิอากาศ (Climate-Smart Agriculture: CSA) เพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

การศึกษานี้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมผสาน ได้แก่ การวิเคราะห์เชิงปริมาณ การทบทวนวรรณกรรม และการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในห่วงโซ่มูลค่าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์และปศุสัตว์ (ไก่ไข่ ไก่เนื้อ และสุกร) โดยมุ่งเน้นการประเมินความเสี่ยงจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ผลกระทบต่อการผลิต การปล่อยก๊าซเรือนกระจก (GHG) และผลกระทบทางสิ่งแวดล้อม รวมถึงการวิเคราะห์มาตรการในการลดการปล่อย GHG และการปรับตัวต่อสภาพภูมิอากาศ ตลอดจนประเด็นความเท่าเทียมทางเพศและสิทธิของแรงงานข้ามชาติในกระบวนการผลิต

ผลการศึกษาชี้ให้เห็นผลกระทบการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศต่อการผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์และปศุสัตว์ และนำเสนอทางเลือกที่มีศักยภาพในการลดการปล่อย GHG และเพิ่มความสามารถในการปรับตัว เช่น การไถกลบแทนการเผาวัสดุทางการเกษตร การใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินเพื่อลดการใช้ปุ๋ยเกินความจำเป็น  การปลูกพืชหมุนเวียน การจัดการมูลสัตว์ การผลิตและการใช้พลังงานทดแทน และการส่งเสริมระบบเกษตรวนเกษตร นอกจากนี้ยังได้นำเสนอชุดนโยบายเพื่อสนับสนุนการเปลี่ยนผ่านสู่ระบบเกษตรที่ยั่งยืนและมีความยืดหยุ่น เช่น การปฏิรูปเชิงนโยบาย การส่งเสริมความร่วมมือของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย การลงทุนในด้านวิจัยและพัฒนา การจัดทำแรงจูงใจทางการเงิน และการพัฒนาศักยภาพของเกษตรกรรุ่นใหม่

คณะผู้วิจัย: ดร.นิพนธ์ พัวพงศกร, ดร.ภัทรา  เพ่งธรรมกีรติ, ดร.วิษณุ อรรถวานิช, ดร.กรรณิการ์ ธรรมพานิชวงค์, นิภา ศรีอนันต์, กัมพล ปั้นตะกั่ว, สุทธิภัทร ราชคม

This report was conducted by the Thailand Development Research Institute (TDRI) with support from the Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) through the SCALA programme, funded by the German Federal Ministry for the Environment, Nature Conservation, Nuclear Safety and Consumer Protection (BMUV), and in collaboration with the United Nations Development Programme (UNDP). The objective of the study is to conduct a systems-level assessment of the maize and livestock value chains in Thailand to identify opportunities for adopting Climate-Smart Agriculture (CSA) approaches in response to climate change.

A mixed-methods research approach was employed, including quantitative analysis, literature review, and in-depth interviews with stakeholders along the maize and livestock value chains, with particular focus on layer and broiler poultry as well as swine production. The study assesses climate risks and their impacts on production, greenhouse gas (GHG) emissions, and environmental outcomes, while also exploring potential mitigation and adaptation measures. In addition, issues related to gender equality and the rights of migrant workers within the production system were addressed.

The findings reveal the adverse effects of climate change on maize and livestock production and identify several promising options for GHG mitigation and enhanced climate resilience. These include practices such as mulching and soil incorporation of crop residues instead of open burning, site-specific fertilizer application based on soil analysis, crop rotation, improved manure management, renewable energy production and utilization, and the promotion of agroforestry systems. Furthermore, the report outlines a set of policy recommendations aimed at supporting the transition toward a more sustainable and resilient agricultural system. These include policy reform, strengthening multi-stakeholder collaboration, increased investment in research and development, the provision of financial incentives, and capacity-building initiatives to empower the next generation of farmers.

Research team: Dr. Nipon Poapongsakorn, Dr. Patthra Pengthamkeerati, Dr. Witsanu Attavanich, Dr. Kannika Thampanishvong, Nipa Srianant, Kamphol Pantakua, Sutthipat Ratchakom