เปิด Big Data ตลาดแรงงาน Q2 ปี 66 ตำแหน่งงานลดลงและกระจุกตัว – งานไอทียังต้องการทักษะหลากหลาย และต้องการทักษะภาษาคอมพิวเตอร์มากขึ้น
ทีมวิจัย “โครงการวิเคราะห์การประกาศหางานออนไลน์” ของทีดีอาร์ไอ ได้พัฒนาระบบติดตามการจ้างงานในประเทศไทย โดยใช้ Big Data และการวิเคราะห์ด้วยปัญญาประดิษฐ์ (AI) ที่ได้พัฒนาต่อยอดจากโครงการการจัดทำฐานข้อมูลความต้องการทักษะแรงงานด้วย Big Data เพื่อส่งเสริมการปฏิรูปการศึกษา ที่สนับสนุนโดยกองทุนพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ เมื่อปี 2561
โครงการนี้มีจุดประสงค์เพื่อวิเคราะห์สถานะความต้องการแรงงานมีทักษะและทักษะต่างๆ ของแรงงานที่นายจ้างต้องการ ซึ่งเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วตามสภาวะทางเศรษฐกิจและการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี โดยใช้ Big Data จากประกาศรับสมัครงานของนายจ้าง ซึ่งมีความละเอียดสูงและทันสมัย และน่าจะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่กำลังจะเข้าสู่ตลาดแรงงาน ตลอดจนมหาวิทยาลัยและสถาบันอาชีวะศึกษาต่างๆ ที่ผลิตบุคลากรป้อนตลาดแรงงาน
ในปัจจุบัน โครงการนี้ใช้ระบบอัตโนมัติในการเก็บข้อมูลประกาศหางานจาก 14 เว็บไซต์หางานในประเทศไทย ซึ่งแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ เว็บไซต์หางานระดับประเทศ 8 เว็บไซต์ เว็บไซต์หางานตามกลุ่มอาชีพเฉพาะ 5 เว็บไซต์ และเว็บไซต์หางานตามกลุ่มภูมิภาค 1 เว็บไซต์
ล่าสุดในช่วงไตรมาสที่ 2 ของปี 2566 (1 เมษายน 2566–30 มิถุนายน 2566) พบว่า มีประกาศรับสมัครงานทั้งหมด 154,595 ตำแหน่งงาน ลดลงจากช่วงไตรมาสที่ผ่านมา ที่มีประกาศรับสมัครงานทั้งหมด 178,159 ตำแหน่งงาน 13.2% แต่เพิ่มขึ้นจากไตรมาสที่ 2 ของปีที่แล้ว 12.8%
เมื่อจำแนกประกาศรับสมัครงานตามวุฒิการศึกษาขั้นต่ำที่ระบุในประกาศรับสมัครงาน พบว่าประกาศรับสมัครงานวุฒิมัธยมศึกษาปีที่ 3 มีจำนวน 12,461 ตำแหน่งงาน (8.1%) มัธยมศึกษาปีที่ 6 10,792 ตำแหน่งงาน (7.0%) ปวช. 17,535 ตำแหน่งงาน (11.3%) ปวส. 11,535 ตำแหน่งงาน (7.5%) ปริญญาตรี 57,834 ตำแหน่งงาน (37.4%) สูงกว่าปริญญาตรี 1,573 ตำแหน่งงาน (1.0%) และที่ไม่ระบุวุฒิการศึกษาขั้นต่ำมีจำนวน 42,865 ตำแหน่งงาน (27.7%)
ประกาศรับสมัครงานในกรุงเทพและปริมณฑล มีจำนวนมากที่สุด
เมื่อจำแนกประกาศรับสมัครงานตามภูมิภาคที่ระบุในประกาศ พบว่าประกาศรับสมัครงานในกรุงเทพและปริมณฑล มีจำนวนมากที่สุด 103,583 ตำแหน่งงาน (67.0%) ตามด้วยไม่ระบุภูมิภาค 26,345 ตำแหน่งงาน (17.0%) ภาคตะวันออก 9,924 ตำแหน่งงาน (6.4%) ภาคใต้ 5,394 ตำแหน่งงาน (3.5%) ภาคกลาง 4,023 ตำแหน่งงาน (2.6%) ภาคเหนือ 3,199 ตำแหน่งงาน (2.1%) ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1,634 ตำแหน่งงาน (1.1%) และภาคตะวันตก 493 ตำแหน่งงาน (0.3%)
เมื่อจำแนกประกาศรับสมัครงานตามกลุ่มประเภทธุรกิจที่ระบุในประกาศรับสมัครงาน โดยอ้างอิงข้อมูลจากฐานข้อมูลของกรมพัฒนาธุรกิจการค้า ในการช่วยจำแนกข้อมูล พบว่าประกาศรับสมัครงานในกลุ่มธุรกิจการขายส่งและการขายปลีก การซ่อมยานยนต์และจักรยานยนต์มีจำนวนมากที่สุด 27,583 ตำแหน่งงาน (17.8%) ไม่สามารถระบุได้ 24,834 ตำแหน่งงาน (16.1%) การผลิต 18,423 ตำแหน่งงาน (11.9%) กิจกรรมทางวิชาชีพ วิทยาศาสตร์ และเทคนิค 14,634 ตำแหน่งงาน (9.5%) กิจกรรมการบริหารและการบริการสนับสนุน 13,644 ตำแหน่งงาน (8.8%) ที่พักแรมและบริการด้านอาหาร 11,638 ตำแหน่งงาน (7.5%) กิจกรรมอสังหาริมทรัพย์ 10,363 ตำแหน่งงาน (6.7%) ข้อมูลข่าวสารและการสื่อสาร 7,345 ตำแหน่งงาน (4.8%) กิจกรรมทางการเงินและการประกันภัย 7,284 ตำแหน่งงาน (4.7%) การก่อสร้าง 6,834 ตำแหน่งงาน (4.4%) การขนส่งและสถานที่เก็บสินค้า 5,104 ตำแหน่งงาน (3.3%) กิจกรรมบริการด้านอื่นๆ 2,184 ตำแหน่งงาน (1.4%) กิจกรรมด้านสุขภาพและงานสังคมสงเคราะห์ 1,534 ตำแหน่งงาน (1.0%) ศิลปะ ความบันเทิง และนันทนาการ 1,245 ตำแหน่งงาน (0.8%) การศึกษา 1,023 ตำแหน่งงาน (0.7%) และกลุ่มธุรกิจอื่น ๆ 923 ตำแหน่งงาน (0.6%)
อันดับตำแหน่งในประกาศรับสมัครงานสูงสุดจากการแบ่งของ AI
เมื่อจำแนกประกาศรับสมัครงานตามกลุ่มอาชีพที่ระบุในประกาศรับสมัครงาน โดยใช้ปัญญาประดิษฐ์ (AI) ในการช่วยจำแนกกลุ่มอาชีพ พบว่าประกาศรับสมัครงานในกลุ่มอาชีพการตลาดมีจำนวนมากที่สุด 28,535 ตำแหน่งงาน (18.5%) ตามด้วยบัญชี/การเงิน 27,143 ตำแหน่งงาน (17.6%) ช่างเทคนิค 20,834 ตำแหน่งงาน (13.5%) วิศวกร 19,472 ตำแหน่งงาน (12.6%) งานไอที 12,836 ตำแหน่งงาน (8.3%) ไม่สามารถระบุได้ 11,347 ตำแหน่งงาน (7.3%) ฝ่ายจัดซื้อจัดจ้าง 10,434 ตำแหน่งงาน (6.7%) งานฝ่ายบุคคล 6,486 ตำแหน่งงาน (4.2%) ตำแหน่งงานอื่นๆ 4,058 ตำแหน่งงาน (2.6%) พนักงานขายของ 3,783 ตำแหน่งงาน (2.4%) พนักงานคิดเงิน 1,943 ตำแหน่งงาน (1.3%) ครู/ครูสอนพิเศษ 1,434 ตำแหน่งงาน (0.9%) แม่บ้าน 1,353 ตำแหน่งงาน (0.9%) นักแปล/ล่าม 1,353 ตำแหน่งงาน (0.9%) นักออกแบบกราฟิก 1,253 ตำแหน่งงาน (0.8%) สถาปนิก 1,188 ตำแหน่งงาน (0.8%) และคนขับรถ 1,143 ตำแหน่งงาน (0.7%)
เมื่อจำแนกประกาศรับสมัครงานตามวุฒิการศึกษาและกลุ่มอาชีพ พบว่ากลุ่มอาชีพที่ต้องการทักษะจำเพาะ เช่น กลุ่มงานไอที วิศวกร จะต้องการวุฒิการศึกษาระดับปริญญาตรีขึ้นไป และกลุ่มอาชีพที่ต้องการวุฒิการศึกษาระดับที่สูงกว่าปริญญาตรีจะมีแค่กลุ่มอาชีพการตลาด บัญชี / การเงิน วิศวกร ไอที ครู / ครูสอนพิเศษ และสถาปนิก
กลุ่มงานไอทีต้องการทักษะภาษาคอมพิวเตอร์มากที่สุด แต่ยังต้องการทักษะที่หลากหลายในด้านอื่นเช่นกัน
เมื่อจำแนกเฉพาะตำแหน่งงานในกลุ่มไอทีจากจำนวน 12,836 ตำแหน่งงาน และวิเคราะห์กลุ่มทักษะที่ต้องการ พบว่าทักษะภาษาคอมพิวเตอร์เป็นทักษะที่มีความต้องการมากที่สุด 12,294 ตำแหน่งงาน (95.8%) เฟรมเวิร์คการพัฒนาซอฟต์แวร์ 11,931 ตำแหน่งงาน (92.9%) เทคโนโลยีคลาวด์ 10,485 ตำแหน่งงาน (81.7%) ซอฟต์แวร์จัดการฐานข้อมูล 7,841 ตำแหน่งงาน (61.1%) เครื่องมือติดตั้งระบบ 7,064 ตำแหน่งงาน (55.0%) ซอฟต์แวร์องค์กร 6,187 ตำแหน่งงาน (48.2%) ความปลอดภัยระบบ 5,385 ตำแหน่งงาน (42.0%) ระเบียบวิธีการพัฒนาซอฟต์แวร์ 4,734 ตำแหน่งงาน (36.9%) การวิเคราะห์ข้อมูล 3,768 ตำแหน่งงาน (29.4%) และการออกแบบการใช้งาน 1,784 ตำแหน่งงาน (13.9%) โดย 1 ตำแหน่งงานมีทักษะที่ต้องการมากกว่า 1 ทักษะ
ทั้งนี้ เมื่อวิเคราะห์เฉพาะภาษาคอมพิวเตอร์สำหรับเขียนโปรแกรมที่มีความต้องการ พบว่าภาษา javascript มีความต้องการมากที่สุด 11,493 ตำแหน่งงาน (93.5%) ภาษา java 8,955 ตำแหน่งงาน (72.8%) ภาษา python 7,973 ตำแหน่งงาน (64.9%) ภาษา node.js 7,912 ตำแหน่งงาน (64.4%) ภาษา swift 7,845 ตำแหน่งงาน (63.8%) ภาษา php 4,015 ตำแหน่งงาน (32.7%) ภาษา R 2,583 ตำแหน่งงาน (21.0%) ภาษา C 1,593 ตำแหน่งงาน (13.0%) และภาษา objective-c 1,049 ตำแหน่งงาน (8.5%)
เมื่อวิเคราะห์วุฒิการศึกษาขั้นต่ำของกลุ่มไอทีพบว่ามีประกาศรับสมัครงานวุฒิปวช. 1,396 ตำแหน่งงาน (10.9%) ปวส. 467 ตำแหน่งงาน (3.6%) ปริญญาตรี 6,934 ตำแหน่งงาน (54.0%) สูงกว่าปริญญาตรี 187 ตำแหน่งงาน (1.5%) และที่ไม่ระบุวุฒิการศึกษาขั้นต่ำมีจำนวน 3,852 ตำแหน่งงาน (30.0%)
พบแนวโน้มทักษะ ภาษา C และ php เริ่มชะลอตัว
เมื่อดูกระจายตัวของตำแหน่งงานกลุ่มไอทีตามภูมิภาคต่างๆ เทียบกับกลุ่มอาชีพอื่นๆ พบว่ามีตำแหน่งงานของกลุ่มไอทีในกรุงเทพและปริมณฑล คิดเป็น 64.0% ของตำแหน่งงานไอทีเทียบกับ 67.0% ของตำแหน่งงานทั้งหมดที่อยู่ในกรุงเทพและปริมณฑล ซึ่งชี้ให้เห็นว่าตำแหน่งงานของกลุ่มไอทีมีการกระจายตัวใกล้เคียงกับตำแหน่งงานอื่นๆ
เมื่อเปรียบเทียบความต้องการของทักษะภาษาคอมพิวเตอร์ในไตรมาสที่ 2 ปี 2566 เทียบกับไตรมาสที่ 2 ของปีที่แล้ว พบว่าภาษาคอมพิวเตอร์ส่วนใหญ่มีความต้องการมากขึ้น ยกเว้นภาษา C และ php
โครงการวิเคราะห์การประกาศหางานออนไลน์จะวิเคราะห์และนำเสนอการเปลี่ยนแปลงของตลาดแรงงานไทยอย่างต่อเนื่องไปในทุกไตรมาส
ทีมวิจัย “โครงการวิเคราะห์การประกาศหางานออนไลน์”
วินิทร เธียรวณิชพันธุ์
ฐิติรัตน์ สีหราช