ทีดีอาร์ไอใช้ Big Data เผยตลาดแรงงานในไตรมาส 3 ปีนี้มีตำแหน่งงานเพิ่มขึ้น แต่งานยังกระจุกตัว และงานช่างเทคนิคต้องการวุฒิม.3 ขึ้นไป - TDRI: Thailand Development Research Institute

ทีมวิจัย “โครงการวิเคราะห์การประกาศหางานออนไลน์” ของทีดีอาร์ไอ ได้พัฒนาระบบติดตามการจ้างงานในประเทศไทย โดยใช้ Big Data และการวิเคราะห์ด้วยปัญญาประดิษฐ์ (AI) ที่ได้พัฒนาต่อยอดจากโครงการการจัดทำฐานข้อมูลความต้องการทักษะแรงงานด้วย Big Data เพื่อส่งเสริมการปฏิรูปการศึกษา ที่สนับสนุนโดยกองทุนพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ เมื่อปี 2561

โครงการนี้มีจุดประสงค์เพื่อวิเคราะห์สถานะความต้องการแรงงานมีทักษะและทักษะต่างๆ ของแรงงานที่นายจ้างต้องการ ซึ่งเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วตามสภาวะทางเศรษฐกิจและการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี โดยใช้ Big Data จากประกาศรับสมัครงานของนายจ้าง ซึ่งมีความละเอียดสูงและทันสมัย และน่าจะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่กำลังจะเข้าสู่ตลาดแรงงาน ตลอดจนมหาวิทยาลัยและสถาบันอาชีวะศึกษาต่างๆ ที่ผลิตบุคลากรป้อนตลาดแรงงาน

ในปัจจุบัน โครงการนี้ใช้ระบบอัตโนมัติในการเก็บข้อมูลประกาศหางานจาก 14 เว็บไซต์หางานในประเทศไทย ซึ่งแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ เว็บไซต์หางานระดับประเทศ 8 เว็บไซต์ เว็บไซต์หางานตามกลุ่มอาชีพเฉพาะ 5 เว็บไซต์ และเว็บไซต์หางานตามกลุ่มภูมิภาค 1 เว็บไซต์

ล่าสุดในช่วงไตรมาสที่ 3 ของปี 2565 (1 กรกฎาคม 2565–30 กันยายน 2565) พบว่า มีประกาศรับสมัครงานทั้งหมด 173,942 ตำแหน่งงาน เพิ่มขึ้นจากช่วงไตรมาสที่ 2 ที่มีประกาศรับสมัครงานทั้งหมด 159,112 ตำแหน่งงาน 9.3% และเพิ่มขึ้นจากไตรมาสที่ 3 ของปีที่แล้ว62.3%

เมื่อจำแนกประกาศรับสมัครงานตามวุฒิการศึกษาขั้นต่ำที่ระบุในประกาศรับสมัครงาน พบว่าประกาศรับสมัครงานวุฒิมัธยมศึกษาปีที่ 3 มีจำนวน 12,431 ตำแหน่งงาน (7.1%) มัธยมศึกษาปีที่ 6 13,692 ตำแหน่งงาน (7.9%) ปวช. 18,433 ตำแหน่งงาน (10.6%) ปวส.10,151 ตำแหน่งงาน (5.8%) ปริญญาตรี 68,301 ตำแหน่งงาน (39.3%) สูงกว่าปริญญาตรี 1,902 ตำแหน่งงาน (1.1%) และที่ไม่ระบุวุฒิการศึกษาขั้นต่ำมีจำนวน 49,032 ตำแหน่งงาน (28.2%)

เมื่อจำแนกประกาศรับสมัครงานตามภูมิภาคที่ระบุในประกาศ พบว่าประกาศรับสมัครงานในกรุงเทพและปริมณฑล มีจำนวนมากที่สุด 109,235ตำแหน่งงาน (62.8%) ตามด้วยไม่ระบุภูมิภาค 40,483 ตำแหน่งงาน (23.3%) ภาคตะวันออก 8,503 ตำแหน่งงาน (4.9%) ภาคใต้ 6,403 ตำแหน่งงาน (3.7%) ภาคกลาง 4,305 ตำแหน่งงาน (2.5%) ภาคเหนือ 2,361 ตำแหน่งงาน (1.4%) ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1,870 ตำแหน่งงาน (1.1%) และภาคตะวันตก 782 ตำแหน่งงาน (0.4%)

เมื่อจำแนกประกาศรับสมัครงานตามกลุ่มอาชีพที่ระบุในประกาศรับสมัครงาน โดยใช้ปัญญาประดิษฐ์ (AI) ในการช่วยจำแนกกลุ่มอาชีพ พบว่าประกาศรับสมัครงานในกลุ่มอาชีพการตลาดมีจำนวนมากที่สุด 30,984 ตำแหน่งงาน (17.8%) ตามด้วยบัญชี/การเงิน 30,923 ตำแหน่งงาน (17.8%) ช่างเทคนิค 23,194 ตำแหน่งงาน (13.3%) วิศวกร 18,974 ตำแหน่งงาน (10.9%) ฝ่ายจัดซื้อจัดจ้าง 16,583 ตำแหน่งงาน (9.5%) ไม่สามารถระบุได้ 13,495 ตำแหน่งงาน (7.8%) งานไอที 10,293 ตำแหน่งงาน (5.9%) งานฝ่ายบุคคล 7,953 ตำแหน่งงาน (4.6%) พนักงานขายของ 4,982 ตำแหน่งงาน (2.9%) ตำแหน่งงานอื่นๆ 4,902 ตำแหน่งงาน (2.8%) แม่บ้าน 2,473 ตำแหน่งงาน (1.4%) พนักงานคิดเงิน 2,330 ตำแหน่งงาน (1.3%) นักออกแบบกราฟิก 2,012 ตำแหน่งงาน (1.2%) ครู/ครูสอนพิเศษ 1,592 ตำแหน่งงาน (0.9%) นักแปล/ล่าม 1,125 ตำแหน่งงาน (0.6%) สถาปนิก 1,093 ตำแหน่งงาน (0.6%) และคนขับรถ 1,034 ตำแหน่งงาน (0.6%)

จะเห็นว่า ตำแหน่งงานส่วนใหญ่กระจุกตัวอยู่ในกรุงเทพและปริมณฑล ซึ่งนายจ้างต้องการผู้จบการศึกษาระดับปริญญาตรี นอกจากนี้ ยังมีตำแหน่งงานอีกไม่น้อยที่ไม่ระบุระดับการศึกษาและไม่ระบุภูมิภาค

เมื่อจำแนกประกาศรับสมัครงานตามกลุ่มอาชีพและภูมิภาค พบว่า ส่วนใหญ่ตำแหน่งงานในแต่ละกลุ่มอาชีพจะมีการกระจายตัวอิงตามสัดส่วนของจำนวนตำแหน่งงานตามภูมิภาค โดยมีเพียงบางกลุ่มอาชีพ ที่มีตำแหน่งงานแค่ในกรุงเทพและปริมณฑล เช่น นักแปล/ล่าม และสถาปนิก

เมื่อจำแนกประกาศรับสมัครงานตามวุฒิการศึกษาและกลุ่มอาชีพ พบว่ากลุ่มอาชีพที่ต้องการทักษะจำเพาะ เช่น กลุ่มงานไอที วิศวกร จะต้องการวุฒิการศึกษาระดับปริญญาตรีขึ้นไป และกลุ่มอาชีพที่ต้องการวุฒิการศึกษาระดับที่สูงกว่าปริญญาตรีจะมีแค่กลุ่มอาชีพการตลาด บัญชี / การเงิน วิศวกร ไอทีและครู / ครูสอนพิเศษ

เมื่อจำแนกเฉพาะตำแหน่งงานในกลุ่มช่างเทคนิคจากจำนวน 23,194 ตำแหน่งงาน และวิเคราะห์กลุ่มทักษะที่ต้องการ พบว่าทักษะงานช่างเป็นทักษะที่มีความต้องการมากที่สุด19,734 ตำแหน่งงาน (85.1%) งานประปา 18,473 ตำแหน่งงาน (79.6%) งานไฟฟ้า 17.834 ตำแหน่งงาน (76.9%) ซ่อมแอร์ 13,453 ตำแหน่งงาน (58.0%) ซ่อมบำรุงอาคาร 12,535 ตำแหน่งงาน (54.0%) ซ่อมเครื่องยนต์ 11,583 ตำแหน่งงาน (49.9%) ซ่อมโทรศัพท์ 5,934 ตำแหน่งงาน (25.6%) และงานไม้ 4,646 ตำแหน่งงาน (20.0%) โดย 1 ตำแหน่งงานมีทักษะที่ต้องการมากกว่า 1 ทักษะ และไม่ได้พบความต้องการทักษะอื่นๆ เช่นทักษะภาษาอังกฤษ ทักษะไอที ในตำแหน่งงานกลุ่มช่างเทคนิค

เมื่อวิเคราะห์วุฒิการศึกษาขั้นต่ำของกลุ่มช่างเทคนิค พบว่ามีประกาศรับสมัครงานวุฒิมัธยมศึกษาปีที่ 3 มีจำนวน 921 ตำแหน่งงาน (4.0%) มัธยมศึกษาปีที่ 6 1,353 ตำแหน่งงาน (5.8%) ปวช. 8,945 ตำแหน่งงาน (38.6%) ปวส. 7,945 ตำแหน่งงาน (34.2%) ปริญญาตรีและสูงกว่า 0 ตำแหน่งงาน (0.0%) และที่ไม่ระบุวุฒิการศึกษาขั้นต่ำมีจำนวน 4,032 ตำแหน่งงาน (17.4%)

เมื่อดูการกระจายตัวของตำแหน่งงานกลุ่มช่างเทคนิคตามภูมิภาคต่างๆ เทียบกับกลุ่มอาชีพอื่นๆ พบว่ามีตำแหน่งงานของกลุ่มช่างเทคนิคในกรุงเทพและปริมณฑล คิดเป็น 71.1% ของตำแหน่งงานช่างเทคนิค เทียบกับ 62.8% ของตำแหน่งงานทั้งหมดที่อยู่ในกรุงเทพและปริมณฑล ซึ่งชี้ให้เห็นว่าตำแหน่งงานของกลุ่มช่างเทคนิคกระจุกตัวอยู่ในกรุงเทพและปริมณฑลมาก

ทั้งนี้ งานกลุ่มอาชีพช่างเทคนิคในประกาศหางานส่วนใหญ่ที่พบในการศึกษาไม่ใช่งานที่ทำอยู่ในโรงงาน แต่เป็นงานช่างติดตั้งอุปกรณ์ต่างๆ ช่างยนต์ และช่างประจำอาคารต่างๆ

โครงการวิเคราะห์การประกาศหางานออนไลน์จะวิเคราะห์และนำเสนอการเปลี่ยนแปลงของตลาดแรงงานไทยอย่างต่อเนื่องไปในทุกไตรมาส

บทวิเคราะห์ โดย วินิทร เธียรวณิชพันธุ์ และ ฐิติรัตน์ สีหราช นักวิจัย ทีม “โครงการวิเคราะห์การประกาศหางานออนไลน์” สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย

ผลงานล่าสุดจากทีดีอาร์ไอ